Jaarverslag 2015

Beleidsverantwoording

Algemeen

De algemene dekkingsmiddelen bestaan in hoofdzaak uit de gemeentefondsuitkeringen en de opbrengst uit de onroerende zaakbelasting. Daarnaast worden algemene middelen verkregen via overige belastingen (m.n. precariobelasting), rente-aftoppingsgelden van reserves en reserveverrekeningen.
De toelichting op de belastingopbrengsten is opgenomen in de verplichte paragraaf lokale heffingen.

Gemeentefondsuitkeringen

De uitkering via het gemeentefonds is in 2015 fors toegenomen vanwege de decentralisatie van de rijkstaken op het terrein van Wmo, jeugd en participatie naar de gemeenten. De nieuwe uitkeringen en de bestaande integratie-uitkering Wmo/hulp bij huishouden gaan gepaard met een rijkskorting, waardoor de bestaande taken met minder middelen door de gemeente moeten worden uitgevoerd. Naast de rijkskorting op het macrobudget ontstaan op onderdelen voor- of nadelen vanwege de gefaseerde herverdeling van de beschikbare middelen.
In totaal is in 2015 € 261 mln. via het gemeentefonds ontvangen. Ten opzichte van 2014 een toename van € 120 mln., voor €127 mln. het gevolg van de nieuwe uitkering in het kader van de gedecentraliseerde sociaal domein taken en een korting op de bestaande uitkering hulp bij huishouden. Hiertegenover staat een fors nadeel op de algemene uitkering dat met name het gevolg is lagere accresramingen en van doorgevoerde rijkskortingen op het gemeentefonds, zoals korting onderwijshuisvesting, opschalingskorting apparaatskosten, BTW compensatiefonds en overheveling onderwijsgelden voor buitengewoon onderhoud naar de scholen.
De uitkeringen uit het gemeentefonds worden onderverdeeld in de algemene uitkering en integratie- en decentralisatie-uitkeringen.De nieuwe uitkeringen in het kader van het sociaal domein worden verstrekt via de integratie-uitkering.

(bedragen x € 1 mln.)

Algemene uitkering:
De algemene uitkering is voor een groot deel afhankelijk van de ontwikkeling van de rijksuitgaven. De autonome groei (accres) van de algemene uitkering is gekoppeld aan een afgebakend deel van de rijksuitgaven. Stijgen de rijksuitgaven dan ontvangen de gemeenten een hogere uitkering en andersom dalen de rijksuitgaven dan ontvangen de gemeenten minder. In 2015 heeft deze koppeling aan de rijksuitgaven tot een fors neerwaartse bijstelling van de algemene uitkering geleid. Via de informatienota's over mei- en septembercirculaire hebben wij u daarover geïnformeerd. Evenzo over de gevolgen van het groot onderhoud aan de verdeelsystematiek van het gemeentefonds en de extra doorgevoerde rijkskortingen zoals hiervoor al genoemd.
Tevens was in 2015 sprake van een nadelige verrekening over 2014 vanwege onderuitputting op de rijksuitgaven. De definitieve verrekening van het jaarlijks accres vindt plaats in het jaar na het betreffende begrotingsjaar. De verrekening over 2015 wordt in de meicirculaire 2016 opgenomen.

In onderstaand overzicht is het verloop van de onderuitputting op de rijksuitgaven vanaf 2012 opgenomen.

Risico’s algemene uitkering gemeentefonds
Bijstelling van de accressen is een reëel risico. Elk jaar weer blijkt dat de oorspronkelijk raming van het accres geregeld wordt bijgesteld. Neerwaartse bijstelling van het accres is een reëel risico. In de risicomatrix nemen we 1% als structureel risico mee. Een ander reëel risico betreft de verdeelsystematiek van de algemene uitkering. De werkelijk ontvangst via de algemene
uitkering is mede afhankelijk van de ontwikkeling van de verdeelmaatstaven bij de andere gemeenten. Ook dit risico stellen wij op 1% van de algemene uitkering.

Integratie- en decentralisatie-uitkeringen:
In 2015 hebben we drie integratie-uitkeringen en 19 decentralisatie-uitkeringen ontvangen. Ten opzichte van 2014 zijn de integratie-uitkeringen uitgebreid met de uitkeringen in het kader van het sociaal domein. Bij de decentralisatie-uitkeringen zijn er ten opzichte van 2014 zeven vervallen en acht nieuwe bijgekomen. Daarnaast zijn enkele uitkeringen qua hoogte gewijzigd. Het merendeel van de uitkeringen heeft een incidenteel karakter en betreft veelal een overheveling van specifieke rijksuitkeringen naar een decentralisatie-uitkering via het Gemeentefonds. In de regel worden de gelden aangewend voor het doel waarvoor ze zijn ontvangen.
In 2015 hebben wij de volgende integratie- en decentralisatie-uitkering ontvangen:

Financiering

Voor de beleidsmatige verantwoording van de financiering verwijzen wij naar de verplichte paragraaf financiering.

Verbonden partijen

In dit programma wordt de algemene deelneming van de Bank Nederlandse Gemeenten verantwoord. De resultaten van de overige deelnemingen (o.a. Vitens, Enexis en ROVA) worden onder de betreffende programma’s verantwoord. Het totaal overzicht van deelnemingen is te vinden in paragraaf 3: Verbonden Partijen.
De BNG draagt bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor inwoners. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak. Zwolle is aandeelhouder van de bank vanwege (geringe) invloed op de dienstverlening en tarieven van de bank en het rendement op de aandelen. Over 2015 zijn er geen bijzonderheden te melden. Meer gedetailleerde informatie over deze verbonden partijen en de financiële resultaten over 2015 zijn te vinden in paragraaf 3: Verbonden Partijen.

De uitvoering van de gemeentelijke belastingheffing en -inning en de Wet woz wordt uitgevoerd door de verbonden partij Gemeenschappelijk Belastingkantoor Lococensus-Tricijn. Zij legt aan de inwoners één aanslag op voor zowel de gemeentelijke belastingen als de belastingen van het Waterschap. Zie voor nadere informatie paragraaf 3: Verbonden Partijen.

Stelposten

Onder de stelposten vallen onder andere de post incidenteel onvoorzien en de stelpost nog functioneel te ramen. De stelposten worden alleen op begrotingsbasis gehanteerd. Zodra een besluit is genomen om de stelpost aan te wenden dan wordt het budget afgeraamd en overgeheveld naar op het desbetreffende programma. Op rekeningbasis worden dan ook geen uitgaven geboekt op de stelposten. Onder onderdeel B van de jaarrekening is de besteding van de post onvoorzien opgenomen.

Gemeentelijke belastingen

Onder deze categorie worden de volgende algemene dekkingsmiddelen verantwoord:

• OZB woningen en niet-woningen
• Precariobelasting
• Baatbelasting
• Toeristenbelasting
• Naheffingsaanslagen fiscalisering parkeerboetes

In de verplichte paragraaf lokale heffingen zijn de ontwikkelingen omtrent de gemeentelijke belastingen toegelicht.