De programmabegroting is ingericht naar 18 programma's. Op het niveau van de programma's is voor de onderstaande programma's sprake van een begrotingsoverschrijding van het totaal van de lasten ter grootte van € 100.000 of meer. Hiervan geven wij het volgende begrotingsoverzicht :
Programma | Overschrijdings-bedrag | In % van de | Type over- | Telt mee | |
|---|---|---|---|---|---|
3. Bereikbaarheid/mobiliteit | 304.000 | 1 | 3 | Nee | |
4. Groene leefomgeving en milieu | 616.000 | 1 | 3 | Nee | |
5. Ruimte en cultuurhistorie | 185.000 | 1 | 3 | Nee | |
8. Integraal beheer openbare ruimte | 1.327.000 | 3 | 3 | Nee | |
11. Samenleving | 173.000 | 1 | 3 | Nee | |
16. Bestuur en dienstverlening | 1.582.000 | 4 | 3/6b | Nee | |
17B Vastgoedmanagement | 739.000 | 6 | 6a | Ja | |
Uit dit overzicht blijkt dat de begrotingsoverschrijdingen passen binnen de door de raad vastgestelde beleidskaders en dus niet worden meegewogen in het accountantsoordeel.
Toelichting:
Bereikbaarheid/mobiliteit
Het verschil op het programma Bereikbaarheid / Mobiliteit wordt grotendeels veroorzaakt binnen de parkeerexploitatie EC.
Naast de afstorting van de voordelen op de uitgaven worden eveneens de meevallers op de inkomsten (€ 180.000) afgestort, voor een toelichting hierop zie de financiële toelichting op het programma Bereikbaarheid / Mobiliteit.
Voor het overig betreft het wat kleinere afwijkingen (reserveringsstortingen i.v.m. verplichtingen ultimo het boekjaar) op de andere produkten.
Groene leefomgeving en milieu
Deze overschrijding is mede tot stand gekomen doordat er een hogere storting in de reserves heeft plaatsgevonden. Er is in 2015 voor een hoger bedrag aan afkoopsommen ontvangen dan het bedrag dat bij de 2e Berap was verwacht. Deze afkoopsommen zijn bestemd voor het gebiedsbeheersplan en zijn daarom in de reserve gebiedsbeheersplan gestort.
Ruimte en cultuurhistorie
De overschrijding komt voornamelijk tot stand doordat niet alle projecten eind 2015 gerealiseerd zijn. Tevens zijn in 2015 meer initiatieven geweest. De niet-bestede middelen zijn gedoteerd aan de reserve Nog uit te voeren werken voor uitvoering in 2016.
Integraal beheer openbare ruimte
Een deel van de overschrijding (€ 418.000) wordt veroorzaakt door een nadeel op het product Afval: eenmalige kosten ICT-aanpassing weegbrug en hogere lasten vanwege plaatsing van meer ondergrondse containers. Deze lasten zijn
geëgaliseerd met de Voorziening Afval. Daarnaast zijn in 2015 veel kosten gemaakt vanwege stormschades. De totale schade van € 447.000 is deels opgevangen binnen het programma IBOR. In 2015 is over de jaren 2014 en 2015 voor een bedrag van € 334.000 aan degeneratievergoedingen vanuit kabels en leidingen ontvangen. Dit bedrag is in de reserve civiele infrastructuur gestort. In 2015 zijn diverse opdrachten nog niet volledig uitgevoerd; de restantmiddelen zijn gereserveerd voor uitvoering in 2016.
Samenleving
De overschrijding komt door extra kosten voor het oplossen van de landelijke PGB problematiek rondom de SVB. Om deze problemen voor de gemeente te beperken en indien mogelijk op te lossen is extra ingehuurd. Gedurende het jaar 2015 zijn we voortdurend in gesprek geweest met het Rijk en de VNG om deze uitgaven gecompenseerd te krijgen. Deze extra activiteiten zijn door het Rijk onderkend en er worden aanvullende middelen ter compensatie vrijgemaakt, maar naar verwachting zullen deze ontoereikend zijn. In de mei circulaire 2016 worden deze aanvullende middelen per gemeente toegekend.
Bestuur en dienstverlening
De overschrijding van de lasten ad € 1.582.000 op de verschillende producten die onder het programma bestuur en dienstverlening vallen wordt met name veroorzaakt door:
- Burgemeester en wethouders: als gevolg van verlaging van gehanteerde rekenrente is op basis van in januari 2016 ontvangen berekeningen van Loyalis een extra storting in de pensioenvoorziening nodigàeen nadeel van € 296.000. Daarnaast is van 2 ex-wethouders het opgebouwde pensioen ontvangen. Deze middelen (€ 408.000) zijn gedoteerd aan de reserve Alg. Pensioenwet Politieke Ambtsdragers (APPA).
- Saldi kostenplaatsen: Via het product saldi kostenplaatsen wordt het bedrijfsvoeringresultaat verantwoord. Het resultaat bestaat uit vele mee- en tegenvallers op de diverse afdelingen van de organisatie. Per saldo resulterend wat betreft de lasten een nadelig saldo van € 645.000, die grotendeels wordt gedekt door een onttrekking aan de reserve Nog uit te voeren werken.
- Daarnaast zijn er nog diverse afwijkingen voor een bedrag van € 233.000 w.o. de in 2015 plaatsgevonden gecombineerde verkiezing Provincie en Waterschappen. Voor de Waterschappen is een bijdrage ontvangen die in de reserve is gestort. Tegenover de extra gemaakte kosten staat zoals gebruikelijk bij verkiezingen een even grote onttrekking uit de reserve verkiezingen.
Vastgoedmanagement
Bij raadsbesluit 26-10-2015 heeft de Raad besloten extra geld beschikbaar te stellen voor aanpassingen aan het gebouw Zeven Alleetjes. De hierin begrepen kosten asbestsanering ad € 900.000 zijn daarbij afgedekt via een beschikking over de Algemene Concernreserve. Bij het opmaken van de jaarrekening bleek dat de kosten niet zijn gemaakt in 2015 en dat hiervoor dus een voorziening t.l.v. het resultaat 2015 moet worden ingesteld. Hiermee is het begrote beslag op de concernreserve al geëffectueerd in dit boekjaar.
De typen van begrotingsafwijkingen
De typen van begrotingsafwijkingen en de gevolgen daarvan voor het accountantsoordeel zijn ontleend aan paragraaf 3.3.3 van de Kadernota Rechtmatigheid 2015 van de Commissie BBV. Deze worden als volgt omschreven.
Nr. | Bij de toetsing van begrotingsafwijkingen kunnen tenminste de volgende “soorten” begrotingsafwijkingen worden onderkend | Onrechtmatig, maar telt niet mee voor het oordeel | Onrechtmatig en telt mee voor het oordeel |
|---|---|---|---|
1 | Kostenoverschrijdingen betreffende activiteiten die niet passen binnen het bestaande beleid en waarvoor men tegen beter weten in geen voorstel tot begrotingsaanpassing heeft ingediend. Bijvoorbeeld de doelgroep c.q. de activiteiten zijn in de praktijk aantoonbaar ruimer geïnterpreteerd dan in regelgeving (subsidieregeling, -verordening) was gedefinieerd. | X | |
2 | Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar waarbij de accountant ondubbelzinnig vaststelt dat die ten onrechte niet tijdig zijn gesignaleerd. Bijvoorbeeld: de verwachte kostenoverschrijding op jaarbasis was via tussentijdse informatie al wel bekend, maar men heeft geen voorstel tot begrotingsaanpassing ingediend en dit is in strijd met de budgetregels zoals afgesproken met de raad. | X | |
3 | Kostenoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten, bijvoorbeeld via subsidies of kostendekkende omzet. | X 1 | |
4 | Kostenoverschrijdingen bij open einde (subsidie)regelingen. Vaak blijkt vanwege dit open karakter in het kader van het opmaken van de jaarrekening een (niet eerder geconstateerde) overschrijding. | X 1 | |
5 | Kostenoverschrijdingen die worden gecompenseerd door extra inkomsten die niet direct gerelateerd zijn. Over de aanwending van deze extra inkomsten heeft de raad nog geen besluit genomen. | X | |
6 | Kostenoverschrijdingen betreffende activiteiten welke achteraf als onrechtmatig moeten worden beschouwd omdat dit bijvoorbeeld bij nader onderzoek van de subsidieverstrekker, belastingdienst of een toezichthouder blijkt (bijvoorbeeld een belastingnaheffing). Het zal hier in de praktijk vaak gaan om interpretatieverschillen bij de uitleg van wet- en regelgeving die na het verantwoordingsjaar aan het licht komen. Er zijn dan geen rechtmatigheidsgevolgen voor dat verantwoordingsjaar. Wel zal de gemeente er voor moeten zorgen dat de overschrijdingen getrouw in de jaarrekening worden weergegeven. Ook kunnen er gevolgen zijn voor het lopende jaar. | ||
6a | - geconstateerd tijdens verantwoordingsjaar | X | |
6b | - geconstateerd na verantwoordingsjaar | X | |
7 | Kostenoverschrijdingen op activeerbare activiteiten (investeringen) waarvan de gevolgen voornamelijk zichtbaar worden via hogere afschrijvings- en financieringslasten in het jaar zelf of pas in de volgende jaren. | ||
- jaar van investeren | X | ||
- afschrijvings- en financieringslasten in latere jaren | X |
¹ Voor dit type begrotingsoverschrijdingen doet de Commissie BBV aan gemeenteraden de aanbeveling om regels vast te leggen over de vraag of de accountant deze moet meewegen in zijn oordeel. Deze kostenoverschrijdingen zijn strikt formeel onrechtmatig. Er zijn echter verschillende situaties denkbaar waarbij de overschrijdingen binnen het door de raad uitgezette beleid zijn gebleven. In overeenstemming met het Bado is het dan niet de bedoeling dat de accountant deze overschrijding betrekt bij de beslissing of al dan niet een goedkeurende controleverklaring kan worden gegeven. Voorwaarde is wel dat deze kostenoverschrijdingen dan goed herkenbaar in de jaarrekening zijn opgenomen. Daarnaast moet de accountant in het verslag van bevindingen deze kostenoverschrijdingen, waarvan het college in de jaarrekening aan moet geven dat ze nog dienen te worden geautoriseerd, aan de orde stellen. Wanneer de raad wel nadere regels stelt, gelden uiteraard deze nadere regels als norm voor "passend in het beleid".
Tenslotte zijn er nog de budgetafwijkingen welke weliswaar in financiële zin binnen de begroting blijven, maar waarbij zeer duidelijk is dat aanzienlijk minder prestaties zijn geleverd c.q. activiteiten zijn ontplooid dan in de financiële begroting specifiek als doelstelling was aangegeven en welke niet in de jaarrekening zijn toegelicht vormen een aparte categorie “begrotingsoverschrijdingen”. Indien de accountant dit waarneemt heeft dit geen gevolgen voor de strekking van de controleverklaring. Wel zal de accountant deze waarnemingen opnemen in zijn verslag van bevindingen. Voor een nadere/ meer uitgebreide uitwerking van het begrotingscriterium wordt verwezen naar de Commissie BBV website.